مسئولیت مدنی یکی از ضمانت اجراهای عمومی قواعد حقوقی است که به دلیلِ نقض حقوق قانونی و مشروع افراد ایجاد میشود. والدین نیز از این امر مستثنا نیستند و در صورتِ نقض حقوق فرزندان و زیان رساندن به آنها مسئولیت جبرانِ خسارت را به عهده دارند. اما آیا مسئولیت والدین بهنحوکامل مشمول قواعد عمومی مسئولیت مدنی است؟ در صورت منفی بودن پاسخ، چه شرایطی اصل و میزان مسئولیت مدنی والدین را محدود میکند؟ بهطورکلی، عوامل موجهه عمومی مانند حکم قانون، اجرای حق، اکراه، اضطرار، اجرای حق، رضایت زیاندیده، اقدام، تحذیر و استیمـان باعث میشوند که در شرایطی، عمـلِ زیانبار، مشـروع تلقی شود یا قابلیت انتساب آن به عاملِ زیان محدود گردد. لیکن، ضرورتهای عرفی، انصاف و ارزشهای اخلاقی، به دلیل شرایط خاص روابط فرزندان و والدین، مسئولیت مدنی پدر و مادر را در مقابل فرزندان کاهش میدهد و موجب میشود مطالبه خسارت از والدین بیشتر جنبه نظری بیابد. ازسویدیگر، وجود پارهای واقعیتهای اجتماعی ناگوار مانند کودکان بدسرپرست، اقتضاء دارد مسئولیت والدین جنبه کاربردی داشته باشد. در این جستار موانع عام و خاصِ مسئولیت مدنی والدین در برابر فرزندان را بررسی میکنیم.